Redakcja 
Spis treści
Pisanie prac na studia – skąd się biorą trudności?
Każdy student przynajmniej kilka razy w ciągu roku akademickiego musi zmierzyć się z pracą pisemną. Najczęściej pisanie prac na studia obejmuje stworzenie esejów lub referatów na zaliczenie, natomiast uzyskanie dyplomu wiąże się z koniecznością napisania pracy licencjackiej, inżynierskiej lub magisterskiej.
Szczególnie na początku nauki wielu studentów ma problemy z uzyskaniem dobrych ocen z prac pisemnych. Wynika to z wielu czynników, przede wszystkim jednak z faktu, że niewielu wykładowców stawia sprawę jasno w kwestii wymagań dla tego typu prac. Przyjmują oni najczęściej błędne założenie, że szkoła średnia powinna dobrze przygotować do tworzenia prac pisemnych. Tak się jednak nie dzieje. Pisanie prac na studia to jednak coś zupełnie innego niż to, z czym zmagali się uczniowie na etapie edukacji w szkołach podstawowych i średnich.
Czy szkoła średnia przygotowuje do pisania prac na studia?
Uczniowie szkół średnich piszą przede wszystkim wypracowania, eseje, rozprawki, recenzje oraz inne krótkie formy wypowiedzi pisemnych. Nie pokrywa się to jednak z tym, co jest wymagane podczas studiów.
O ile w przypadku recenzji nie ma większego znaczenia, czy mamy do czynienia z publikacją naukową czy inną, to esej wymagany na studiach jest zupełnie inną formą wypowiedzi niż ten szkolny. Tymczasem jest to chyba najczęściej zadawana studentom praca domowa. Różnice są naprawdę istotne.
Pisanie prac na studia – esej
Esej, jaki znamy ze szkoły średniej, to forma wypowiedzi polegająca na tym, że autor ma przedstawić swoją argumentację w jakiejś kwestii będącej tematyką tej pracy pisemnej. Jest to dość szeroko rozumiana forma literacka, prezentująca punkt widzenia autora. Sam esej może poruszać bardzo różnorodną tematykę, jak również stanowić formę krytyki literackiej bądź manifestu. Tym niemniej zawsze dotyczy refleksji własnych autora.
Podczas studiów mamy do czynienia ze szczególnym rodzajem tej formy literackiej, jaką jest esej naukowy. Różni się on w znacznym stopniu od esejów jakie znamy ze szkoły podstawowej i średniej. Własne przemyślenia i punkt widzenia autora są w nim znacznie słabiej obecne. Esej naukowy ma przede wszystkim prezentować przegląd literatury przedmiotu na jakiś temat z jednoczesnym ustosunkowaniem się autora do poglądów przedstawionych w analizowanych publikacjach naukowych. W eseju, jaki piszemy na studiach, nie wystarczy zatem przedstawić własnych poglądów, gdyż nie to jest jego celem ani istotą. Wykładowcy zadają tego typu prace pisemne przede wszystkim po to, aby skłonić studentów do zapoznania się z literaturą naukową dotyczącą określonych zagadnień omawianych na zajęciach oraz do przemyślenia opisanych tam kwestii i wyrobienia sobie własnego zdania. Bardzo często jest to podstawą uzyskania zaliczenia przedmiotu. Wykładowcy nie interesuje zatem prywatne zdanie studenta na dany temat, ale to, czy zapoznał się on z niezbędną literaturą oraz na ile zrozumiał zawarte w niej kwestie.
Pisanie prac na studia w postaci esejów wiąże się także z koniecznością zastosowania przypisów i zrobienia bibliografii. Tego rozwiązania niewątpliwie nie stosowało się w esejach pisanych na potrzeby szkoły podstawowej i średniej. Natomiast w przypadku esejów studenckich jest to podstawowy wymóg formalny.
Jak wynika z powyższego, esej naukowy zupełnie nie pokrywa się z formą eseju do jakiej byli przyzwyczajeni studenci podczas lat nauki w szkole średniej. Bardzo rzadko natomiast zdarza się, aby w początkowych latach studiów ktoś wyjaśnił studentom tę niewątpliwie istotną różnicę. Stąd zatem słabe oceny i problemy w uzyskaniu zaliczenia.
Pisanie prac na studia – referat
Referat jest znacznie obszerniejszą formą wypowiedzi niż esej i różni się tym, że autor nie wyraża w nim swojego zdania i poglądów, lecz referuje zagadnienia zawarte w źródłach, które podaje w przypisach i bibliografii.
Z tego typu formą wypowiedzi czasami mają do czynienia uczniowie szkół podstawowych i średnich, jednak wymagania w stosunku do referatów studenckich są znacznie wyższe. Przede wszystkim należy uwzględnić tu bogaty przegląd literatury przedmiotu. Tekst powinien zawierać przypisy i obszerną bibliografię.
Referat jest typową analizą źródeł, więc pewne doświadczenia ze szkoły średniej mogą być pomocne. Należy jednak pamiętać o stronie formalnej, a więc zastosowaniu przypisów i bibliografii, czego zazwyczaj nie robiło się w szkole średniej.
Pisanie prac na studia – prace dyplomowe
Niewątpliwie najtrudniejszą formą prac pisemnych wymaganych podczas studiów są prace licencjackie, inżynierskie i magisterskie. O ile w przypadku tych dwóch ostatnich kategorii studenci mają już pewne doświadczenie z poprzednich lat studiów, to licencjat jest niewątpliwie nowością.
Wcześniejsze pisanie prac na studia wiązało się z koniecznością tworzenia niewielkich tekstów opartych głównie na literaturze przedmiotu. Napisanie pracy licencjackiej wymaga zdecydowanie czegoś więcej. Przede wszystkim jest to tekst liczący co najmniej kilkadziesiąt stron (absolutne minimum to 30, natomiast standard to ok 40-50 stron), a ponadto wymagający przeprowadzenia określonej procedury badawczej. Z czymś takim studenci wcześniej nie mieli do czynienia, gdyż pisanie prac na studia raczej nie wymaga samodzielnego prowadzenia badań.
Zarówno pisanie licencjatu, jak i pracy inżynierskiej lub magisterskiej należy zatem odpowiednio zaplanować. Jest to przedsięwzięcie bardzo poważne, czasochłonne, nie należy zatem zostawiać tego na ostatnią chwilę.
Pisanie prac na studia – jak pisać dobre prace?
Jak wynika z powyższych dywagacji pisanie prac na studia, szczególnie w przypadku początkujących studentów, nie jest sprawą prostą, gdyż szkoła średnia nie przygotowuje do tego w odpowiedni sposób. Jak sobie zatem poradzić, jeśli od początku chcemy zbierać same dobre oceny?
Warto skorzystać z różnego rodzaju poradników. Ciekawy zbiór poradników można znaleźć na stronie Cyber-promotor.pl. W sekcji Porady Cyber-promotora znajdziemy publikacje poświęcone pisaniu nie tylko esejów, referatów, ale też prac dyplomowych na każdym poziomie oraz zasad prowadzenia badań. Będzie to niewątpliwie pomocne przy pisaniu każdej pracy.
